เมื่อวันที่ 11 ตุลาคม 60 เวลา 15.30 ที่ห้องประชุมดำรงราชานุภาพ พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติ(พช.) พระนคร นายวีระ โรจน์พจนรัตน์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม (วธ.) เป็นประธานในการต้อนรับคณะทูตานุทูตจาก 65 ประเทศ เยี่ยมชมการจัดสร้างพระเมรุมาศ และอาคารประกอบพระเมรุมาศ ราชรถและพระยานมาศในงานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช โดยมีผู้บริหาร วธ.ผู้ทรงคุณวุฒิ ได้แก่ ม.ร.ว.จักรรถ จิตรพงศ์ อดีตปลัดวธ. น.ส.สาวิตรี สุวรรณสถิตย์ ที่ปรึกษาวธ. น.ส.ศุภวรรณ นงนุช ภัณฑารักษ์ชำนาญการ กรมศิลปากร และนายวุฒินันท์ จินศิริวานิชย์ มัณฑนากรชำนาญการ กรมศิลปากร เป็นวิทยากรบรรยาย
นายวีระ กล่าวว่า เมื่อพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เสด็จสวรรคตเมื่อวันที่ 13 ตุลาคม 2559 นำความเศร้าสลดมาสู่ประชาชนชาวไทยทั้งแผ่นดิน รัฐบาลได้มอบหมายให้วธ.ดำเนินการเกี่ยวกับพระราชพิธีพระบรมศพ ในส่วนพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ ได้แก่ การสร้างพระเมรุมาศ การบูรณปฏิสังขรณ์ราชรถ พระยานมาศ การจัดทำเครื่องประกอบพระบรมราชอิสริยยศ เพื่อเป็นการถวายพระเกียรติสูงสุดแด่พระมหากษัตริย รวมทั้งสืบทอดโบราณราชประเพณีที่สำคัญ
วธ.ได้เชิญทูตานุทูตจาก 65 ประเทศ รวมกว่า 170 คน เข้าร่วม ได้แก่ อาร์เจนตินา, ออสเตรเลีย ,ออสเตรีย ,บาห์เรน, บังคลาเทศ ,เบลเยี่ยม ,ภูฏาน ,บราซิล ,บรูไน, กัมพูชา ,แคนาดา ,ชิลี, จีน ,คิวบา ,เช็ก ,เดนมาร์ก ,อียิปต์ ,ฟินแลนด์ ,ฝรั่งเศส ,เยอรมนี ,กรีซ ,อัครสมณทูตวาติกัน ,ฮังการี, อินเดีย ,อินโดนีเซีย ,อิหร่าน ,อิตาลี ,ญี่ปุ่น ,คาซัคสถาน ,เคนยา, เกาหลีใต้ ,คูเวต ,ลิเบีย ,มาเลเซีย ,มอลตา, เม็กซิโก ,มองโกเลีย ,โมร็อคโค, เมียนมาร์, เนปาล ,เนเธอร์แลนด์ ,นิวซีแลนด์, ไนจีเรีย, นอร์เวย์ ,โอมาน ,ปากีสถาน ,ปานามา ,เปรู ,ฟิลิปปินส์ ,โปแลนด์ ,กาตาร์ ,รัสเซีย, สิงค์โปร์ ,สโลวาเกีย ,แอฟริกาใต้, สเปน ,ศรีลังกา, สวิสเซอร์แลนด์ ,สวีเดน ,ติมอร์ ,เลสเต ,ตุรกี ,สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ ,สหราชอาณาจักร ,สหรัฐอเมริกา และอุซเบกิสถาน
“ครั้งนี้ถือได้ว่ามีคณะทูตานุทูตมาเยี่ยมชมการจัดสร้างพระเมรุมาศมากที่สุด จากอดีตที่เคยจัดมาแล้ว 3 ครั้ง ซึ่งทูตานุทูตเป็นบุคคลสำคัญในการสื่อสาร ทำความเข้าใจเกี่ยวกับพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ ในหลวงรัชกาลที่9 ไปยังประเทศของตนเอง วธ.จึงจัดให้มีการเผยแพร่ข้อมูลราชประเพณีพระบรมศพ ถือเป็นพระราชพิธีแห่งศตวรรษ โดยเฉพาะในวันที่ 26 ตุลาคม 2560 เป็นพระราชพิธีหนึ่งเดียวในโลก”รมว.วัฒนธรรม กล่าว
นายวีระ กล่าวต่อไปว่า ในครั้งนี้ วธ.ได้บรรยายความรู้ปูพื้นฐานให้เห็นถึงพระราชประเพณีที่สืบทอดกันมาตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา ในสมัยสมเด็จพระเพทราชา ซึ่งเป็นหลักฐานพระราชพิธีพระบรมศพซึ่งเป็นลายเส้น ที่เก่าแก่ที่สุด ซึ่งค้นพบในพิพิธภัณฑ์ต่างประเทศ มาบรรยาย แสดงให้เห็นถึงพระราชพิธีที่สืบทอดกันมายาวนานกว่า 300 ปี มีริ้วขบวนพระราชอิสริยยศ ที่มีพระมหาพิชัยราชรถ ซึ่งเป็นชื่อเดียวกับพระมหาพิชัยราชรถ องค์ปัจจุบัน แสดงให้เห็นว่า การที่เราได้รักษาราชประเพณี เป็นสิ่งที่มีคุณค่
อย่างไรก็ตาม การจัดสร้างพระเมรุมาศแต่ละสมัยจะมีพัฒนาการ โดยการจัดสร้างพระเมรมาศและอาคารประกอบพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ ในหลวงรัชกาลที่9 มีการใช้โครงสร้างเหล็กและระบบคอมพิวเตอร์มาใช้ในการออกแบบ รวมถึงมีการวมพลังจิตอาสา จำนวนมากมามีส่วนร่วมในการดำเนินงานครั้งนี้
นายวีระ กล่าวอีกว่า ได้เชิญ ม.ร.ว.จักรรถ มาบรรยายให้ความรู้ในการจัดพระราชพิธีพระบรมศพ ตั้งแต่คติความเชื่อในการจัดสร้างพระเมรุมาศ ตามแนวคิดคติความเชื่อ ให้ความรู้เกี่ยวกับงานศิลปกรรมประกอบพระเมรุมาศ การบูรณะราชรถ และพระยานมาศ รวมถึง ริ้วขบวนพระบรมราชอิสริยยศ ซึ่งถือเป็นการใช้สุดยอดศิลปกรรมในทุกสาขา ทั้งช่างสิบหมู่ งานผ้า งานประดับพระเมรุมาศ ที่ถือเป็นสุดยอดของงานช่างฝีมือไทยและงานศิลปกรรมต่าง ๆ ที่นำมาใช้ในราชประเพณีนี้อย่างครบถ้วน
ในส่วนของการให้รายละเอียดแนวทางการปฏิบัติเกี่ยวกับงานพระราชพิธีในต่างประเทศนั้น นัฐบาลมอบหมายให้คณะกรรมการฝ่ายจัดพิธีการงานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ที่มีนายวิษณุ เครืองาม รองนายกรัฐมนตรี เป็นประธาน ทำหน้าที่แจ้งข้อมูลเป็นระยะ
ด้าน ม.ร.ว.จักรรถ กล่าวว่า จากการได้พูดคุยกับทูตานุทูตในหลายประเทศ หลายคนขอบใจที่เราทำให้เขาเข้าใจพระราชประเพณีของไทยมากขึ้น ซึ่งทูตานุทูตทุกคนให้ความสนใจเกี่ยวกับพระราชพิธีพระบรมศพ ซึ่งเป็นพระราชประเพณีที่สืบทอดมาอย่างยาวนาน โดยตนได้อธิบายให้เห็นถึงความเป็นมาของพระราชพิธี ความเชื่อในศาสนาพราหมณ์ ที่เกี่ยวกับไตรภูมิ ศาสนาฮินดู ที่เกี่ยวข้องกับพระนารายณ์อวตาร และพระเจ้าแผ่นดิน คือพระนารายณ์ที่อวตารลงมาเกิด เพื่อดูแลทุกข์สุขของประชาชน
